ရဟန္းခံသည္ ဆိုရာ၀ယ္

( ရဟန္း ၈-မ်ိဳး )

သာသနာ့၀န္ထမ္း ရဟန္းဘ၀ႏွင့္ စပ္၍ ရဟန္းရွစ္မ်ိဳးရွိေၾကာင္းကို ဦးစြာသိအပ္ေပ၏။
၁။ ဧဟိဘိကၡဴပသမၸဒါ-ဗုဒၶက ရဟန္း လာေလာ့-ဟုေခၚကာမွ်ျဖင့္ ျဖစ္လာရေသာ ရဟန္း။
( အရွင္သာရိပုတၱရာ စသည္ )

၂။ သရဏဂမႏူပသမၸဒါ-သရဏဂံု ေဆာက္တည္ကာမွ်ျဖင့္ ျဖစ္လာေသာရဟန္း။
( ဘုရားျဖစ္ခါစ ေရွးပိုင္းရဟန္းမ်ား )

၃။ ၾသ၀ါဒပဋိဂၢဟဏူပသမၸဒါ-ဗုဒၶ၏ ၾသ၀ါဒကို ခံယူကာမွ်ျဖင့္ ျဖစ္လာေသာ ရဟန္း။
( အရွင္မဟာကႆပ )

၄။ ပဥႇာဗ်ာကရဏူပသမၸဒါ-ျပႆနာ ေျဖဆိုကာမွ်ျဖင့္ျဖစ္လာေသာရဟန္း။
( အရွင္ေသာပါက )

၅။ အ႒ဂရုဓမၼ ပဋိဂၢဟဏူပသမၸဒါ-ဂရုဓမ္ရွစ္ပါး ခံယူကာမွ်ျဖင့္ ျဖစ္လာေသာ ရဟန္း။
( အရွင္မ မဟာပဇာပတိေဂါတမီ )

၆။ ဒူေတႏူပသမၸဒါ-တဆင့္ခံ တမန္ျဖစ္လာေသာ ရဟန္း။
( အရွင္မ အၯကာသီ )

၇။ အ႒၀ါစီကူပသမၸဒါ-ရဟန္း၊ ရဟန္းမ၊ ႏွစ္ဖက္သံဃာမွ ဉတၱိစတုတၳကံ ႏွစ္မ်ိဳးျဖင့္ ျဖစ္လာေသာ ရဟန္း။
( အျခားရဟန္းမမ်ား )

( ၈ ) ဉတၱိစတုတၳကမၼဴပသမၸဒါ-ဉတၱိစတုတၳကံျဖင့္ ျဖစ္လာေသာ ရဟန္း။
( အရွင္ရာဓ-မွစ၍ မ်က္ေမွာက္ေခတ္အထိ ရဟန္းမ်ား )

ထို ၈-မ်ိဳးတို႔တြင္ ၁၊ ၃ ၊ ၄၊ ၅ တို႔သည္ ဗုဒၶကိုယ္ေတာ္တိုင္ ရဟန္းျပဳေပးေသာ ရဟန္း အမ်ိဳးအစားမ်ား ျဖစ္ၾကသည္။

၇-သည္ ဗုဒၶလက္ထက္ေတာ္မွစ၍ ဘိကၡဴနီသာသနာမကြယ္မီ အခ်ိန္အထိ ရွိေသာ ဘိကၡဴနီ ( ရဟန္းမ) အမ်ိဳးအစား ျဖစ္သည္။

၂-သည္ ဗုဒၶျမတ္စြာ မဟာသကၠရာဇ္ ၁၀၃-ခုႏွစ္၊ ကဆုန္လျပည့္ေန႔ ဘုရားအျဖစ္သို႔ ေရာက္ေတာ္မူေသာအခ်ိန္မွစ၍ ထိုႏွစ္ တေပါင္းလ ( အရွင္ရာဓ ရဟန္းမျပဳမီ အခ်ိန္ ) အထိ ခြင့္ျပဳအပ္ေသာ ရဟန္းအမ်ိဳးအစား ျဖစ္သည္။

၈-သည္ အရွင္ရာဓ ရဟန္းျပဳခ်ိန္မွစ၍ ယေန႔အထိ တည္ရွိေနေသာ ရဟန္းအမ်ိဳးအစား ျဖစ္သည္။

ယေန႔မ်က္ေမွာက္ေခတ္ သာသနာေတာ္၌ ဉတၱိစတုတၳကံျဖင့္သာ ရဟန္းျပဳခြင့္ ရွိေတာ့၏။ ထို႔ေၾကာင့္ လက္ရွိရဟန္းေတာ္မွန္သမွ် အမွတ္ ၈-အမ်ိဳးအစား ဉတၱိစတုတၳကမၼဴပသမၸဒါ ရဟန္းမ်ားခ်ည္း ျဖစ္ၾကသည္။


( ရဟန္းျဖစ္ထိုက္ေသာ အဂၤါ )
ရဟန္းတပါး ျဖစ္ေျမာက္ရန္ ဉတၱိစတုတၳကံကို နည္းလမ္းတက် ေအာင္ေအာင္ျမင္ျမင္ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ဖို႔ လိုအပ္၏။ ယင္းသို႔ ဉတၱိစတုတၳကံ ေအာင္ျမင္ရန္-
၁။ ၀တၳဳ-ရဟန္းေလာင္း။
၂။ ဉတၱိ-ဉတ္။ ( ကမၼ၀ါစာ နိဒါန္း )
၃။ သီမာ-သိမ္။
၄။ အႏုႆာ၀န-ကမၼ၀ါစာ။
၅။ ပရိသာ-ပရိသတ္။ ( ကံေဆာင္သံဃာ ) ( ၀တ္-ဉတ္-သိမ္-ကံ၊ ပရိသာ၊ ငါးျဖာ သမၸတၱိ ။) ဟူေသာ
အဂၤါငါးပါး ညီညြတ္ျပည့္စံုဖို႔ လိုအပ္၏။

ယင္းငါးပါး ညီညြတ္ျပည့္စံုမွ ဉတၱိစတုတၳကံ ေအာင္ျမင္၍ ရဟန္းျဖစ္ႏိုင္၏။ ထို႔ေၾကာင့္ ( သိကၡာတင္ ပဥၥဂၤ ) ဟု ဆိုၾကသည္။ သိကၡာတင္-( ရဟန္းခံ) ရာ၌ အဂၤါငါးပါး ရွိ၏ဟု ဆိုလိုသည္။

ထိုတြင္ ၀တၳဳအရ ရဟန္းေလာင္းသည္ ေယာက်္ားစစ္ ျဖစ္ရျခင္း၊
အသက္ ၂၀-ျပည့္ရျခင္း၊
တိတၳိ ( ဒိ႒ိအယူရွိသူ ) မဟုတ္ရျခင္း၊
ပဥၥာနႏၲရိယ ကံႀကီးမ်ား က်ဴးလြန္ထားသူ မဟုတ္ျခင္း-စေသာ အဂၤါတို႔ႏွင့္ ညီညြတ္သူ ျဖစ္ရ၏။

ဉတၱိအႏုႆာ၀နတို႔အရ ဉတ္ကမၼ၀ါစာကို ဌာန္၊ ကရိုဏ္း၊ ပယတ္၊ သိထိလ၊ ဓနိတ ပီသစြာ မွန္မွန္ကန္ကန္ ရြတ္ဖတ္ႏိုင္ရ၏။
သီမာ-အရ သိမ္သည္ ေအာင္ေအာင္ျမင္ျမင္ သမုတ္ခဲ့ေသာ သိမ္ေကာင္းျဖစ္ရ၏။
ပရိသာ-အရ ကံေဆာင္သံဃာသည္ အနည္းဆံုး ရဟန္းစစ္စစ္ ငါးပါးရွွိရ၏။
( မဇၩိမေဒသျဖစ္လွ်င္ ၁၀-ပါးရွိရ၏။ ယင္းသံဃာေတာ္မ်ားက စုေပါင္းညီညာ ေဆာင္ရြက္ၾကရ၏။ )


( ရဟန္းခံပံု အစီအစဥ္ )
၁။ ရဟန္းေလာင္း သာမေဏကို ဥပဇၩာယ္ဆရာေတာ္ထံ ဥပဇၩာယ္ယူေစရ၏၊
ဥပဇၩာယ္ဆရာဟူသည္ သာသနာေတာ္၌ မိဘပင္ျဖစ္၏၊ အစစအရာရာ တာ၀န္ယူရေသာ တာ၀န္ခံပုဂၢိဳလ္တည္း။ ဥပဇၩာယ္ရွိသူကိုသာ ရဟန္းခံေပးႏိုင္၏။

၂။ သပိတ္ သကၤန္း ေျပာၾကားရ၏၊ ကိုယ္ပိုင္ သပိတ္ သကၤန္း ရွိသူကိုသာ ရဟန္းခံေပးႏိုင္၍ ကိုယ္ပိုင္ သပိတ္ သကၤန္းရွိေၾကာင္း ေျပာၾကားရျခင္း ျဖစ္သည္။

၃။ ရဟန္းေလာင္းအား သံဃာ့အလယ္၌ ေမးစိစစ္ေသာအခါ ေျဖဆိုႏိုင္ရန္ သမၼဳတိရ သံဃာေတာ္တပါးက သံဃာ့ပရိသတ္မွ ႏွစ္ေတာင့္ထြာ (ဟတၱပါသ္) လြတ္ရာ တေနရာသို႔ ထုတ္ေဆာင္၍ သင္ျပေပးရ၏။

၄။ ထိုသို႔ သြန္သင္ျပေပးျပီးေနာက္ သံဃာ့အလယ္သို႔ ျပန္သြင္း ( ျပန္ေခၚ) ရ၏၊ ( အျပင္ထုတ္ျခင္း၊ အတြင္းသြင္းျခင္းတို႔ကို ၀ိနည္းကံအရ ဉတ္ျဖင့္ ေဆာင္ရြက္ရ၏ )။

၅။ ရဟန္းေလာင္းက မိမိအား ရဟန္းျပဳေပးပါရန္ သံဃံ ဘေႏၲ-စသည္ (ပါဠိ-ျမန္မာ) ကို ဆို၍ သံဃာေတာ္အား ေလွ်ာက္ထားရ၏၊ မိမိဆႏၵအေလ်ာက္ ရဟန္းျပဳလိုသူကိုသာ ရဟန္းခံေပးႏိုင္၍ ထိုသို႔ေလွ်ာက္ထားရျခင္း ျဖစ္သည္။

၆။ သမၼဳတိရ သံဃာေတာ္ကပင္ ရဟန္းေလာင္းအား ေမးစိစစ္ရ၏၊ ရဟန္းျဖစ္ထိုက္ေသာ အဂၤါႏွင့္ ညီညြတ္သူကိုသာ ရဟန္းခံေပးႏိုင္၍ ရဟန္းျဖစ္ထိုက္ေသာ အဂၤါႏွင့္ ညီမညီ သိရွိႏိုင္ရန္ ေမးစိစစ္ရျခင္း ျဖစ္သည္။

၇။ သံဃာေတာ္မ်ားက ဉတၱိစတုတၳ ကမၼ၀ါစာကို ရြတ္ဖတ္ၾကရ၏၊ ဤဉတၱိစတုတၳ ကမၼ၀ါစာသည္ ရဟန္းအျဖစ္၌ အခ်ဳပ္အျခာ ပဓာနျဖစ္၏၊ ရြတ္ဖတ္ရာ၌ မ်ားေသာအားျဖင့္ တႀကိမ္ သံုးပါးႏႈန္းျဖင့္၊ အျမဲေနမည့္ရဟန္း ျဖစ္လွ်င္ အနည္းဆံုး သံုးႀကိမ္ေလာက္ ရြတ္ဖတ္ေလ့ရွိၾကသည္။
ပထမအႀကိမ္ကပင္ နည္းလမ္းတက် ရြတ္ဖတ္ႏိုင္လွ်င္ ထိုပထမအႀကိမ္ ကမၼ၀ါစာအဆံုးမွာပင္ ရဟန္းျဖစ္ေတာ့၏။ တႀကိမ္တည္းျဖင့္ စိတ္မခ်ရ၍၄င္း၊ ပိုမိုခိုင္ျမဲေစလို၍၄င္း အႀကိမ္ႀကိမ္ ဖတ္ျခင္းျဖစ္သည္။

ရဟန္းျဖစ္သည္ႏွင့္တျပိဳင္နက္ ရဟန္းသစ္ သႏၲာန္၌ လူတို႔၏ သီလသိကၡာထက္ သာလြန္ျမင့္ျမတ္ေသာ အဓိသီလသိကၡာ တည္သြား၏။ ေရွာင္ၾကဥ္လိုက္နာဖြယ္ အက်ဥ္း ၂၂၇၊ အက်ယ္ ကုေဋ ကိုးေထာင္ေက်ာ္ ရဟန္းက်င့္၀တ္ သိကၡာပုဒ္မ်ားလည္း ေရာက္လာေတာ့၏။ ထိုသိကၡာပုဒ္မ်ားတည္းဟူေသာ ဥပေဒေဘာင္အတြင္းက ေနထိုင္ျခင္းျဖင့္ ရဟန္းဘ၀ကို ရွင္သန္ေစရ၏။

ထိုဥပေဒမ်ားတြင္
၁။ ေမထုန္မွီ၀ဲမႈ
၂။ ပါရာဇိက က်ေလာက္ေသာ သူတပါးပစၥည္း ခိုးမႈ
၃။ လူသတ္မႈ
၄။ မိမိမွာ တကယ္မရွိဘဲ စ်ာန္မဂ္ဖိုလ္တရား ရွိေၾကာင္း ေျပာဆိုမႈ-တို႔မွ ေရွာင္ၾကဥ္ရန္ ပညတ္ထားေသာ ဥပေဒေလးမ်ိဳးတို႔ကို မက်ဴးလြန္ မေဖာက္ဖ်က္သမွ် ရဟန္းစစ္ ရဟန္းမွန္ပင္ျဖစ္၏။ 

ထို႔ေၾကာင့္ ရဟန္းဘ၀၌ ေနသမွ် ထိုဥပေဒ ေလးမ်ိဳးတို႔ကို မျဖစ္မေန ထိန္းသိမ္း ေစာင့္ေရွာက္ရန္ ဥပဇၩာယ္ဆရာေတာ္က မိမိတပည့္ ရဟန္းသစ္အား သိမ္ထဲမွာပင္ သြန္သင္ ဆံုးမေတာ္မူ၏။

( အခြင့္ထူးခံ လူတန္းစား မဟုတ္ )
ဗုဒၶျမတ္စြာသည္ သာသနာ့၀န္ထမ္းမ်ားႏွင့္စပ္၍ သာသနာေတာ္၌ ၀တ္ထုပ္၀န္ပိုး မျဖစ္ေစလို၊ ရလည္း ရလြယ္၊ တန္ဖိုးလည္း နည္း၊ အျပစ္လည္း ကင္းစင္ေသာ ပစၥည္းေလးပါး ရွာေဖြ သံုးစြဲနည္းမ်ိဳးကို လိုလားေတာ္မူ၏၊ 

ထိုဗုဒၶ၏ အလိုဆႏၵေတာ္အတိုင္း ဥပဇၩာယ္ဆရာေတာ္က ဆြမ္းႏွင့္ပတ္သက္၍ အိမ္စဥ္လွည့္လည္ ဆြမ္းခံစားဖို႔၊ သကၤန္းႏွင့္ ပတ္သက္၍ ပံ႔သကူသကၤန္းမ်ိဳးကို ၀တ္ရံုဖို႔၊ေက်ာင္းႏွင့္ပတ္သက္၍ သစ္တပင္ ၀ါးတပင္ ေက်ာင္းမ်ိဳး၌ ေနဖို႔၊ေဆးႏွင့္ပတ္သက္၍ ႏြားက်င္ငယ္ေရျဖင့္ စိမ္ထားေသာ ဆီးျဖဴ သွ်ိသွ်ားေဆးမ်ိဳးကို သံုးေဆာင္ဖို႔ အနိမ့္ဆံုးအဆင့္ခ်ျပီး မိမိတပည့္ ရဟန္းသစ္အား မိန္႔ၾကားေတာ္မူ၏။ 

ဘုန္းကံအေလ်ာက္ ျဖစ္ေပၚလာေသာ အေကာင္းစား ဆြမ္း၊ သကၤန္း၊ ေက်ာင္း၊ ေဆး တို႔ကိုလည္း သံုးစြဲႏိုင္ေၾကာင္း မိန္႔ၾကားေတာ္မူရ၏။

ဤအခ်က္ျဖင့္ သာသနာ့၀န္ထမ္း ရွင္ရဟန္းမွန္သမွ် အခြင့္ထူးခံ လူတန္းစား မဟုတ္ေၾကာင္းကို သိႏိုင္ၾကေပသည္။ ဤသို႔ သိၾကရသည္ႏွင့္ အမွ် သာသနာ့၀န္ထမ္း ရွင္ရဟန္းမ်ားအေပၚ ဆထက္ထမ္းပိုး တိုး၍ ၾကည္ညိဳသဒၶါ ပြားမ်ားၾကမည္သာ ျဖစ္၏။ ဓမၼစမ္းေရေသာက္သံုးနိဳင္ပါေစ။။။။